Coombs Direct
آزمایش Coombs Direct
یافته های طبیعی
منفی
فقدان آگلوتیناسیون
کاربرد
برای تشخیص همولیز با واسطه ی ایمنی ( تجزیه ی RBC ) ، یا بررسی واکنش های همولیتیک انتقال خون استفاده می شود.
شرح آزمایش
اغلب آنتی بادی های ضد RBC علیه آنتی ژن های گروه های خونی ABO/RH ساخته می شوند ؛ یعنی مانند آن چه در کم خونی همولیتیک نوزادان مشاهده می گردد ، یا در اثر انتقال خون ناسازگار پدید می آید. در صورت وقوع واکنش های انتقال خونمایش کومبس می تواند وجود آنتی بادی یا اجزای کمپلمان بیمار را بر سطح گلبول های قرمز انتقال یافته شناسایی نماید. بنابر این آزمایش کومبس برای ارزیابی موارد مشکوک به واکنش های انتقال خون مفید است. آنتی ژن هایی غیر از گروه های خونی نیز می توانند بر سطح گلبول های قرمز قرار گرفته و موجب تحریک تولید آنتی بادی شوند. داروهایی همانند لوودوپا یا پنی سیلین می توانند این عمل را انجام دهند. همچنین در برخی بیماری های خود ایمن ، آنتی بادی هایی که از ابتدا علیه گلبول های قرمز بیمار تولید نشده بوده اند ، می توانند به گلبول های قرمز بچسبند و ایجاد همولیز نمایند که با این آزمایش قابل شناسایی می باشند. مثال هایی از مورد اخیر عبارتند از :
آنتی بادی هایی که در واکنش به داروهایی از قبیل پنی سیلین تولید می شوند.
اتو آنتی بادی هایی که در بیماری های گوناگون خود ایمنی پدید می آیند.
آنتی بادی هایی که در برخی از مبتلایان به سرطان پیشرفته ( مانند لنفوم ) تولید می گردند.
اغلب تولید این نوع اتوآنتی بادی های ضد RBC با بیماری مشخصی همراه نمی باشد ، از این رو کم خونی همولیتیک حاصل را نوع ایدیوپاتیک می نامند.
آزمایش کومبس مستقیم نشان دهنده ی تهاجم آنتی بادی های جریان خون بیمار به گلبول های قرمز است. گلبول های قرمز بیمار مشکوک به داشتن آنتی بادی های ضد RBC را می شویند تا گاماگلوبولین های اضافی آزاد حذف شوند. سپس سرم کومبس به گلبول های قرمز می افزایند.
اگر آنتی بادی بر سطح گلبول های قرمز وجود داشته باشد ، سرم کومبس موجب آگلوتیناسیون خواهد شد. هرچه مقدار آنتی بادی های ضد RBC بیشتر باشد ، توده ی گلبول ها بزرگ تر خواهد شد. در این صورت نتیجه آزمایش را از حد مثبت ضعیف تا +4 گزارش می کنند. اگر گلبول های قرمز با آنتی بادی های ضد RBC (ایمونوگلوبولین ها) پوشیده نشده باشند ، آگلوتیناسیونی پدید نمی آید و آزمایش منفی است.
عوامل تداخل کننده
آنتی بادی های ضد فسفولیپیدی می تواند سبب نتایج مثبت کاذب در کومبس مستقیم گردد.
داروهایی که موجب نتایج مثبت کاذب می شوند عبارتند از : آمپی سیلین – کاپتوپریل – سفالوسپورین ها – کلرپرومازین – کلرپروپامید – هیدرالازین – ایندومتاسین – انسولین – ایزونیازید – لوودوپا – متیل دوپا – پنی سیلین – فنی توئین – پروکائین آمید – کینیدین – کینین – ریفامپین – استرپتومایسین – سولفونامید ها – تتراسیکلین ها
روش کار و مراقبت از بیمار
ناشتایی : ندارد
لوله ی معمول خون : قرمز یا بنفش کم رنگ
نتایج آزمایش و اهمیت بالینی
بیماری همولیتیک نوزادان
واکنش انتقال خون ناسازگار : آنتی بادی های ضد RBC بیمار ، به علت مخلوط شدن گروه های خونی ناسازگار به وجود می آیند.
لنفوم
کم خونی همولیتیک خود ایمن ( بیماری های روماتوئیدی / کلاژنی ، همانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک ، آرتریت روماتوئید) : اتو آنتی بادی های ایجاد شده در این بیماری ها به گلبول های قرمز متصل می شوند
عفونت مایکوپلاسمایی
منونوکلئوز عفونی : در این بیماری ها آنتی بادی هایی به علت نا مشخص پدید می آیند که به گلبول های قرمز می چسبند.
کم خونی همولیتیک به دنبال بای پس قلبی : طی استفاده از دستگاه بای پس قلب / ریه ، اتو آنتی بادی هایی تشکیل می شوند که به RBC می چسبند.
کم خونی همولیتیک بزرگسالان (ایدیوپاتیک) : اتوآنتی بادی هایی بی ارتباط با هرگونه بیماری ، به گلبول های قرمز متصل می شوند.
سایرآزمایش های مربوط
آزمایش کومبس غیر مستقیم
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅